Μέτρια textures και τρέχεις μόνο με το X
Η εισαγωγική φράση σηματοδοτεί έναν τρόπο να δει κανείς το Grand Theft Auto V (και δεν βγήκε από το μυαλό μου). Ο άλλος τρόπος είναι να πει “δέκα” και να τελειώνει. Και στις δύο περιπτώσεις το νόημα χάνεται όμως και δεν αξίζει.
Το Grand Theft Auto V, παρότι έρχεται στη δύση μιας αρκετά φιλόδοξης και επεισοδιακής γενιάς, είναι σημαντικά πιο δυναμικό και πρωτοποριακό από το Grand Theft Auto IV. Αυτή τη φορά αντιμετωπίζονται, όντως, κλασικά μειονεκτήματα της σειράς ενώ η γεύση που μείνει ξεπερνά ακόμη και τα γνωστά, όσο “κινητά” και αν αποδεικνύεται διαχρονικά πως είναι αυτά, για την Rockstar, όρια της κριτικής που ασκείται στον αμερικανικό τρόπο ζωής και τη “φιλοσοφία” του αμερικανικού ονείρου.
Οι πρωταγωνιστές είναι τρεις: ο Michael, η μεσήλικη εκδοχή του Tommy Vercetti, ο Franklin, ο τυπικός πρωταγωνιστής GTA και ο Trevor, ο πιο τρελός και συνάμα πιο ενδιαφέρων και αντιπαθής εκ των τριών. Ο Michael έχει αφήσει πίσω του την παρανομία για πλούτη και μια οικογένεια που δεν αντέχει ο ίδιος αλλά και κάθε της μέλος δεν αντέχει εκείνον. Μια κρίση μέσης ηλικίας αρκεί για να πάρει στα σοβαρά τη σκέψη να επιστρέψει στο εγκληματικό του παρελθόν, με την ελπίδα, ίσως, να νιώσει ότι αντέχει, να νιώσει ξανά νέος.
Ο Franklin είναι ο νεαρός της υπόθεσης. Θέλει απεγνωσμένα να ξεφύγει από τα λίγα και να καταφέρει τα πολλά, αν και δείχνει πιο επιτακτική ανάγκη η φυγή από την καταπιεστική του μητέρα. Έχει ενός είδους συνείδηση και αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί να ανέβει χωρίς να κάνει πράγματα που δεν συμβαδίζουν με αυτήν.
Ο Trevor θα ενοχλήσει με τα καμώματά του. Βασανισμοί, μαριχουάνα, βία χωρίς καμία λογική και πολλά άλλα έρχονται “πακέτο” με την τρέλα του. Όταν ξυπνά φορώντας ένα σορτσάκι, μέσα σε δάσος, χωρίς να θυμάται πως βρέθηκε εκεί, αποφασίσει να πάει για κυνήγι και να πουλήσει το κρέας για χρήματα. Μία από τις πιο λογικές του στιγμές. Πολύς λόγος έχει γίνει για το κατά πόσο τα ξεσπάσματά του είναι πρέπον να συμβαίνουν στα χέρια των παικτών αλλά και τι έχουν, αν έχουν, να προσφέρουν στον παίκτη και στο παιχνίδι. Όλοι όσοι εξανίστανται, πραγματικά, δεν έχουν αντιληφθεί την έμπνευση για αυτόν τον χαρακτήρα. Αν αφήσετε για λίγο το χειριστήριο και σκεφτείτε τι κάνει συνήθως, ίσως και να σας θυμίσουν κάτι όλα αυτά: εσάς και τις τρέλες σας σε προηγούμενους τίτλους της σειράς. Ο Trevor αποτελεί χαρακτήρα-καρικατούρα του gamer που προχωρούσε σε λογής-λογής εξωπραγματικές in-game πράξεις (όπως το παρκάρισμα Apache σε γκαράζ). Υφίσταται ως κριτική αναφορά στη στερεοτυπική in-game συμπεριφορά του GTA gamer, κίνηση που, αν μη τι άλλο, δεν περιμέναμε και…αξίζει σε όλους μας.
Πως λειτουργεί όμως το μοτίβο των τριών πρωταγωνιστών; Οι ιστορίες τους είναι σχετικά αυτόνομες αλλά φυσικά συνδέονται, και, τελικά, περιπλέκονται. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάνουν παρέα κάθε ώρα και στιγμή. Ο καθένας είναι σε διαφορετικό, συνήθως, σημείο του Los Santos (η πόλη έχει έκταση και λεπτομέρεια που αψηφά τη λογική των συστημάτων στα οποία εμφανίζεται). Ο παίκτης έχει την ελευθερία να περνά από τον έναν στον άλλον, πλην ορισμένων εξαιρέσεων, με το πάτημα ενός πλήκτρου. Η Rockstar έχει φροντίσει ώστε οι μεταβάσεις, πριν ανοίξουν το δρόμο προς οποιαδήποτε δραστηριότητα και αποστολή, να οδηγούν σε απλά αλλά χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από τις ζωές των πρωταγωνιστών, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι ο Michael βρίσκεται μπροστά στην ντουλάπα του αποφασισμένος να δοκιμάσει, ένα-ένα, τα κοστούμια του. Με αυτόν τον τρόπο η Rockstar φέρνει τον παίκτη, ελαφρώς, στη θέση του μοντέρ, ακόμη και στη βασική ιστορία. Η τελευταία μπορεί να σας απασχολήσει ακόμη και τριάντα ώρα, χωρίς να στρέψετε την προσοχή σας οπουδήποτε αλλού. Η δομή της δε είναι σίγουρα πιο ευχάριστη παρότι δεν αποφεύγει τα fetch quests, τα οποία περιστρέφονται πλέον γύρω από το κυρίως πιάτο της δράσης: της ληστείες.
Πριν από κάθε ληστεία οι παίκτες και οι τρεις χαρακτήρες πρέπει να επιλέξουν πως θα κινηθούν. Συνήθως οι οδοί είναι δυο: οργανωμένο σχέδιο για ελαχιστοποίηση των προβλημάτων και του ρίσκου και “γι χα, Action Man είναι σούπερ δυνατός”. Δεν χρειάζεται να σας εξηγήσουμε τις διαφορές αλλά να είστε σίγουροι ότι η πρώτη οδός, αν και πιο απαιτητική σε υπομονή, είναι σίγουρα η πιο ενδιαφέρουσα. Ανάλογα λοιπόν με την επιλογή του καθενός, υπάρχει περίοδος προετοιμασίας. Πρέπει να κλέψετε το τάδε φορτηγάκι, να πάρετε φιάλες με συγκεκριμένο αέριο, να φροντίσετε για μάσκες και πολλά άλλα. Η προετοιμασία, όσο προχωράτε, γίνεται πιο πολύπλοκη υπόθεση και μπορεί να διαρκέσει ακόμη και ώρες. Παρά το fetching όμως, είναι δυσκολότερο να βαρεθεί κανείς αφού μένει η σκέψη πως κάθε βήμα της προετοιμασίας κάνει πιο βιώσιμη την απόπειρα ληστείας. Όταν μάλιστα η όλη επιχείρηση ολοκληρώνεται με επιτυχία, είναι αδύνατο να μην αποσπάσει ο παίκτης ικανοποίηση και από το γεγονός ότι έδρασε “επαγγελματικά” και οργανωμένα.
Βέβαια δεν γίνονται απλές ληστείες με τρία μόνο άτομα. Για αυτό οι παίκτες μπορούν να επιλέξουν NPCs ως επιπλέον μέλη. Εννοείται πως είναι αναλόγων πεποιθήσεων αλλά ο καθένας έχει την τιμή του (η οποία μεταφράζεται σε ποσοστό επί των “κερδών”). Όσα περισσότερα είστε διατεθειμένοι να δώσετε τόσο πιο ομαλά κινούνται όλα. Ο φθηνός χάκερ θα χρειαστεί ακόμη και διπλάσιο χρόνο για να παρακάμψει ένα σύστημα ασφαλείας, χρόνος που φέρνει πιο κοντά την αστυνομία. Κατά τη διάρκεια της ληστείας οι τρεις πρωταγωνιστές εννοείται πως βρίσκονται στην ίδια περιοχή. Η εναλλαγή μεταξύ των αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού, αυτή τη φορά, ο καθένας έχει και ξεχωριστή ιδιότητα. Ο Trevor “τα παίρνει” και κάνει ζημιά όπου βρει, ο Michael μπαίνει σε bullet time στη μάχη σώμα με σώμα, ενώ το ανάλογο συμβαίνει με τον Franklin στην οδήγηση. Ασχέτως αυτών μπορείτε κάλλιστα να ελέγξετε για μια στιγμή τον Trevor για τη δημιουργία, ας πούμε, αντιπερισπασμού, να μεταφερθείτε στον Michael που βρίσκεται σε ταράτσα, στο ρόλο του σκοπευτή, για υποστήριξη κ.λπ. Οι συνδυασμοί και οι ομαλές, άμεσες μεταβάσεις δίνουν το ρυθμό που θέλετε, διατηρούν το γενικότερο έλεγχο στα χέρια σας και μειώνουν τις πιθανότητες να αισθανθείτε ριγμένοι από τα προσωπικά σας, in-game καθήκοντα.
Η ραχοκοκκαλιά του Grand Theft Auto V μπορεί κάλλιστα να είναι αυτόνομος τίτλος. Ευτυχώς στηρίζεται από σαφείς βελτιώσεις και συστήματα. Η οδήγηση είναι πλέον πολύ καλύτερη (δηλ. οδηγείτε αυτοκίνητα και όχι πλοία) ενώ το ίδιο ισχύει και για το shooting. Σε πολύ κοντινές αποστάσεις εξακολουθούν ζητήματα ακόμη και με auto aim, αλλά, συνολικά, και για πρώτη φορά ίσως, δεν θα νιώθετε ότι μάχεστε συνεχώς με το χειρισμό.
Συνολικά το GTA V είναι πολύ πιο φιλικό και λογικό. Αν χάσετε τρεις φορές σε μια αποστολή, έχετε την επιλογή να την προσπεράσετε, να προχωρήσετε παρακάτω. Φυσικά και δεν το προτείνουμε ως στάση, αλλά αν είστε από τους τόσους που τα βρήκαν σκούρα σε μία αποστολή που τους είχε ανεβάσει την πίεση μέχρι να τη βγάλουν από τη μέση, αυτή τη φορά, υπάρχει εναλλακτική. Σίγουρα όμως θα βολευτούν και εκείνοι που έμεναν μακριά από τη σειρά λόγω των απαιτήσεών της από τον παίκτη. Και γιατί όχι;
Συν τοις άλλοις, θυμάστε τα loading screens των GTA; Μπορείτε να τις ξεχάσετε. Το streaming δεν είναι τέλειο αλλά τους αρκούν μικρά και γνωστά τρικ αυτή τη φορά, όπως το υποχρεωτικό βάδισμα σε σημεία, ώστε να φορτωθεί η επόμενη περιοχή κ.λπ. Ακόμη και όταν αλλάζετε χαρακτήρα χωρίς προειδοποίηση ή κάποιο συγκεκριμένο λόγο, την οθόνη φόρτωσης αντικαθιστά το εφέ που δείχνει την απομάκρυνση της κάμερας από το ένα σημείο, την άνοδο πάνω από την πόλη, την μετακίνηση και ύστερα την προσέγγιση του σημείου στο οποίο βρίσκεται ο επόμενος χαρακτήρας. Όλα είναι πιο ομαλά και, σε γενικές γραμμές, το frame rate είναι ανάλογο των προσδοκιών. Ένα μικρό θαύμα αν σκεφτεί κανείς ότι ο κόσμος του GTA V είναι μεγαλύτερος και λεπτομερέστερος σε έκταση. Οι συνομιλίες των περαστικών δείχνουν με το δάχτυλο την άποψη της Rockstar για τα τυπικά άγχη περί διασημότητας και επιφανειακών επιδιώξεων που συνδέονται με την καρικατούρα του Lost Angeles, πνεύμα που διαπερνά το σύνολο του παρόντος έργου της Rockstar.
Παρά την κενότητα του μέσου ανθρώπου στο Los Santos, οι δραστηριότητες των παικτών έχουν αντίκτυπο. Το αν θα γυμναστούν, θα βγουν για ποτά και διασκέδαση κ.α. βελτιώνουν, σταδιακά, στατιστικά που φαίνονται, αργά ή γρήγορα, χρήσιμα. Αν δεν έχετε αντοχή, πως θα το βάλετε στα πόδια για να γλιτώσετε όταν στραβώσει η ληστεία; Ή πως θα κυνηγήσετε τον κακοποιό που μόλις έκλεψε τη μηχανή ενός πολίτη; Είτε αποφασίσετε να την κρατήσετε για τον εαυτό σας ή να κάνετε τον καλό Σαμαρίτη, ένα τρέξιμο δεν το γλιτώνετε. Τέτοιου είδους δυναμικές ευκαιρίες/αποστολές βρίσκονται παντού αν και δεν είναι απλή υπόθεση να βρεθείτε με άδεια χέρια.
Ο κάθε χαρακτήρας βλέπετε έχει και τις προσωπικές του αποστολές, οι οποίες γίνονται, αυτή τη φορά, η αφορμή για γνωριμία με γραφικές έως ψυχωτικές προσωπικότητες του Los Santos. Θα απασχοληθείτε με σοβαρές “δουλειές” αλλά και με τελείως τραγικές όπως την αναζήτηση πρώην αποκτημάτων διασημοτήτων, προς τέρψιν ηλικιωμένου ζευγαριού από groupies. Μέσα από όλα αυτά γνωρίζετε καλύτερα τους χαρακτήρες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα τους συμπαθήσετε.
Λιγότερο από κάθε άλλη φορά, με μερική εξαίρεση τον Franklin, η τριπλέτα δεν είναι φτιαγμένη για να σας “κερδίσει”. Είναι αυτή που είναι, αρέσει δεν αρέσει. Όπως και πολλά πράγματα στη ζωή, πόσο μάλλον στην εγκληματική. Η εμμονή με τον δικαιολογημένο, ηθικολόγο αντι-ήρωα περνά στο παρελθόν του GTA, αλλαγή που είναι πιθανό να ξενίσει εκείνους που απαιτούν διασκέδαση και όχι οτιδήποτε πιο σκανδαλιστικό από τα video games τους.
Όσο για τη σκηνή βασανισμού για την οποία ίσως έχετε ακούσει, και πάλι, ο στόχος είστε εσείς. Σε συγκεκριμένο σημείο ο Trevor βασανίζει έναν άλλον άνθρωπο και ο παίκτης δεν έχει ουσιαστικά την ελευθερία να το αποφύγει, πόσο μάλλον να το αποτρέψει. Λίγο μετά ο ίδιος οδηγεί στο δρόμο, κάνει χαζομάρα και πατά μια ομάδα αθώων πεζών. Η αλληλουχία και η αντίδραση είναι σκηνοθετημένη αφού η Rockstar θέλει να γελοιοποιήσει την πολιτική ορθότητα των αντιδράσεων κόντρα στο βασανισμό κρατουμένων που, όσο σωστές και αν είναι, ακούγονται πολύ πιο δυνατά από εκείνες που θα έπρεπε να συνοδεύουν το μαζικό χαμό αθώων απλά επειδή κάποιος ήταν απρόσεκτος. Η σάτιρα και η κριτική της Rockstar είναι πιο ριψοκίνδυνη αυτή τη φορά, δεν λυπάται ούτε τους ίδιους τους παίκτες και, συνεπώς, είναι λίγο πιο απαιτητική σε φαιά ουσία και όχι σε πολιτικοποιημένα αντανακλαστικά.
Αυτή είναι η μεγάλη επιτυχία του Grand Theft Auto V, η οποία εξασφαλίζει την ξεχωριστή φήμη που δικαίως συντηρεί η Rockstar. Ακόμη και αν αυτό δεν σας αρέσει γιατί θεωρείτε ότι τα games οφείλουν, για κάποιο άγνωστο λόγο, να σας “βασανίζουν” λιγότερο, ο τεχνικός τομέας, η αφηγηματική βελτίωση, η πιο εύπεπτη και δεμένη δομή παρά τη γιγάντωση του ανοιχτού κόσμου, σε συνδυασμό με άμβλυνση προβλημάτων που είχαν σχηματίσει τη δική τους παράδοση στη σειρά, θα σας κάνουν να αφήσετε το Red Dead Redemption ή, έστω, να τρομάξετε για τα πιθανά αποτελέσματα όταν η Rockstar αποφασίσει να ασχοληθεί ξανά μαζί του.
Υ.Γ.: Αποφάσισα να αναφέρω ξεχωριστά το θέμα της εκπροσώπησης του γυναικείου φύλου και στο GTA V. Μπορεί να πει κανείς ότι αντιμετωπίζεται από διακοσμητικό έως απλά ασήμαντο, άρα κατάλληλη ευκαιρία για να γίνει ένας μικρός χαμός. Το θέμα όμως είναι λίγο πιο παράξενο αφού το Los Santos δείχνει να μην έχει και πολλές γυναίκες δημότες, πόσο μάλλον χαρακτήρες με ρόλο. Φανταζόμαστε πως είναι δύσκολο, ό,τι προκατάληψη και αν φανταστούμε ότι ενδέχεται να υπάρχει, να ανδροκρατείται σε τόσο αδιανόητο βαθμό, και μάλιστα με αυτοπεποίθηση, μια τεράστια εικονική πόλη όπως το Los Santos. Αυτό μπερδεύει περισσότερο ακόμη το ζήτημα βέβαια αλλά θα αποφύγω το να πάρω συγκεκριμένη θέση σε ένα τόσο ευρύ θέμα, εφόσον αισθάνομαι ότι μου λείπουν δεδομένα.
